پروتکل شناخت - رفتار درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی

این پروتکل در هشت جلسه تنظیم شده است . هر یک از جلسات شامل هدف، خلاصه جلسات، مباحث آموزشی، تمرین و تکلیف منزل میباشد. هریک از جلسات به تفصیل و با زبان مدرس تنظیم شده است.

یکی از متدوال‌ترین و مؤثرترین درمان‌ها در روانشناسی شناخت درمانی یا شناخت-رفتار درمانی است.

در این نوع از درمان فرض بر آن می‌رود که این نحوهٔ برداشت افراد از حوادث و افکار افراد هست که باعث بروز برخی از بیماری‌های روان-تنی یا روانی می‌شود.

این نوع از درمان، به بهبود کامل افسردگی در سطوح غیر حاد، اضطراب، انواع مختلف فوبیا یا هراس( هراس از جمع- هراس از ارتفاع- هراس از محیط بار و ...) وسواس، پارانوئید، بدبینی، عزت نفس پایین و انواع مختلف بیماری ها کمک میکند.

در این نوع از درمان به اصلاح خطاهای شناختی پرداخته می‌شود.

ذهن آگاهی به معنی توجه کردن به هدف در حال حاضر است آن‌هم باکیفیتی مانند همدردی، کنجکاوی و پذیرش.

در سال 1992 تیزدیل و ویلیامز از دانشگاه ولز و سگال از تورنتو، رویكرد جدیدی به‌منظور درمان، پیشگیری و جلوگیری از بازگشت افسردگی تبیین كردند كه بر اساس آن، بین شناخت، هیجان و ذهن موقعیتی ارتباط وجود داشته، درنتیجه، یك رویكرد شناختی درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی ارائه گردید.

شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی، نوید تازه‌ای در تبیین رویكرد درمان شناختی رفتاری است. آموزش ذهن آگاهی مستلزم یادگیری فراشناختی و استراتژی‌های رفتاری جدید برای متمركز شدن روی توجه، جلوگیری از نشخوارهای فكری و گرایش به پاسخ‌های نگران‌کننده است و باعث گسترش افكار جدید و كاهش هیجانات ناخوشایند است.

ذهن آگاهی به معنای توجه كردن به شیوه‌ای خاص هدفمند در زمان حال و خالی از قضاوت است.

اهداف هر جلسه به شرح زیر است:

جلسه اول:

1- ارائه این مطلب برای شرکت کنندگان که فرایندهای فیزیولوژیکی ، شناختی و رفتاری در موجود انسانی با هم تعامل دارند.

2- ارائه این مطلب برای شرکت کنندگان که تمام یا اغلب واکنش های هیجانی دارای مولفه های شناختی هستند.

توانا سازی شرکت کنندگان در دریافت افکار سطحی مقدماتی که بین واقعه و واکنش هیجانی قرار می گیرند و نوشتن آنها در زیر شکل سه ستونی، یکی برای واقعه فعال ساز (A) ، یکی برای باورها یا افکار (B) و دیگری برای پیامد هیجانی (C).

جلسه دوم:

1- شرکت کنندگان دانش های  زیر را به دست آورند:

- مهم ترین جنبه های نظریه های شناختی افسردگی، اضطراب و خشم

- خصوصیات افکار خودآیند و چگونگی دست یابی به آنها

- تحریف های شناختی یا خطاهای منطقی مهم و امکان بازشناسی آنها در افکار خودتان

2- شرکت کنندگان مقاومت های بالقوه خود را که ممکن است در برابر شناخت درمانی بروز دهند، بشناسند و برای مقابله با این مقاومت ها راهبردهایی را در نظر بگیرند.

جلسه سوم :

1- آشنایی شرکت کنندگان با این نکته که افکارشان درست مثل پیامدهای هیجانی دارای پیامدهای رفتاری می باشد و هم چنین اینکه خود این پیامدهای رفتاری ممکن است ناکارآمد باشد.

2- آموزش شرکت کنندگان در خصوص ماهیت طرحواره (باورهای مرکزی، اندیشه های، نگرش های ناکارآمد) و ارتباط بین طرحواره ها و افکار خودایند و هم چنین آموزش روش پیکان رو به پایین برای شناسایی طرحواره ها (برنز، 1980)

جلسه چهارم:

1- کار بر روی پیکان های رو به پایین که هفته گذشته معرفی شد، ادامه دهید و مشکلاتی را که شرکت کنندگان هنگام به کارگیری روش پیکان رو به پایین برای تعیین طرحواره های منفی داشته اند، حل کنید.

2- شرکت کنندگان باید بتوانند ده نوع از طرحواره های منفی رایج و معمول را تشخیص دهند و باورهایشان را درون آن ده طبقه معمول طبقه بندی کنند.

جلسه پنجم:

اهداف این جلسه بیشتر به شرکت کنندگانی مربوط می شود که به تصویر بزرگ یعنی فهم اینکه چطور باورهای منفی شان با یکدیگر مربوط می شوند، دست یافته اند. در پایان آنها فهرست اصلی باورهای منفی، نقشه های شناختی از این که چطور باورها با یکدیگر مرتبط هستند را تهیه می کنید و باورهایشان را بر روی مقیاس واحدهای ناراحتی ذهنی بر اساس شدت هیجان مرتبط با آنها درجه بندی می کنند.

جلسه ششم:

این جلسه دو هدف عمده دارد که هر دو شناختی هستند. اولین هدف این است که شرکت کنندگان این عقیده باید بپذیرند که باورها تغییر پذیر هستند. باورهای فرهنگی غالب طی تاریخ بشری تغییر می کنند و افراد هم چنین در طی زمان باورهایشان را تغییر می دهند.

هدف دوم این است که شرکت کنندگان بپذیرند که این امکان وجود دارد که آنها بتوانند به باورهایشان به طور عینی توجه کنند. هدف اول از طریق واداشتن شرکت کنندگان به اینکه مثال هایی بزنند از باورهایی که طی تاریخ بشری تغییر کرده اند و باورهایی که طی مدت زندگی شان تغییر کرده است، برآورد خواهد شد. این مسئله راه را برای این عقیده می گشاید که باورهایی که آنها در روش پیکان رو به پایین شناسایی کرده اند نیز می توانند تغییر کنند.

جلسه هفتم:

اهداف اصلی این جلسه فهم  این مطلب است كه باورها میتوانند بر پایه تعدادی از معیارها ارزیابی شوند. این مساله تبیین میشود كه باورها میتوانند درجات متفاوتی از كارآیی را داشته باشند و افراد برای سازماندهی رفتارهایشان مجموعه­ای از باورها را بكار میگیرند كه با باورهای دیگر و باورهایی كه توسط افراد دیگر بكار گرفته میشوند تا حدودی سازگار و هماهنگ است.

جلسه هشتم:

استفاده از آنچه یاد گرفتید برای روزهای آتی

تهیه شده در 8 جلسه

تعداد صفحات : 47 صفحه با فونت ایران سینس سایز 10

فرمت فایل : WORD

دارای رفرنس